Zatrudnienie cudzoziemca spoza Unii Europejskiej wymaga dopełnienia wielu formalności. Za ich niespełnienie grozi m.in. odpowiedzialność karna. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy, kto i na jakich zasadach odpowiada za nielegalną pracę obcokrajowca.
- Nielegalne zatrudnienie cudzoziemca to przede wszystkim wykonywanie pracy przez cudzoziemca, który nie jest uprawniony do wykonywania pracy w rozumieniu ustawy z 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
- Za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą ponieść odpowiedzialność karną
- Niezgodne z przepisami zatrudnienie obcokrajowca ustawodawca uznaje bowiem za wykroczenie zagrożone karą grzywny
Kiedy zatrudnianie cudzoziemca jest nielegalne?
Zgodnie z definicją przewidzianą w art. 2 ust. 1 pkt 14 ustawy z 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca oznacza to wykonywanie pracy przez cudzoziemca, który:
- nie jest uprawniony do wykonywania pracy w rozumieniu tej ustawy lub nie posiada odpowiedniego zezwolenia na pracę
- nie posiada odpowiedniego zezwolenia na pracę, nie będąc zwolnionym na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,
- lub którego podstawa pobytu nie uprawnia do wykonywania pracy
Oznacza to, że zatrudnienie obywatela kraju nienależącego do Unii Europejskiej będzie nielegalne nie tylko wtedy, gdy pracodawca w ogóle nie wystąpi o zezwolenie lub nie zarejestruje oświadczenia o powierzeniu pracy. Z zatrudnieniem obcokrajowca niezgodnym z przepisami będziemy mieć bowiem do czynienia także wtedy, gdy pracodawca powierzy pracę niezgodnie z treścią dokumentów legalizujących pracę np. gdy pracodawca zdecyduje się zmniejszyć kwotę wynagrodzenia przewidzianą w zezwoleniu na pracę.
Możliwości legalizacji pracy cudzoziemca szczegółowo wyjaśniamy w tym wpisie. Zachęcamy także do lektury artykułów poświęconych ułatwieniom przewidzianym przy zatrudnianiu studentów oraz obywateli Ukrainy.
Co grozi za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca?
Sankcje za nielegalne powierzenie pracy przewiduje art. 120 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z tym przepisem, kto powierza cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (art. 120 ust. 1 u.p.z). Ponadto, kto za pomocą wprowadzenia cudzoziemca w błąd, wyzyskania błędu, wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania doprowadza cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy, podlega karze grzywny od 3000 zł do 30 000 zł (art. 120 ust. 2 u.p.z.)
Sprawcą tych wykroczeń może być każdy, kto powierza cudzoziemcowi pracę na terytorium Polski. Może to być zarówno osoba reprezentująca jednostkę organizacyjną (członek zarządu, pełnomocnik, prokurent albo upoważniony pracownik), jak i osoba fizyczna zatrudniająca cudzoziemca.
Co istotne, cudzoziemiec, który wykonuje nielegalnie pracę, także będzie podlegać karze grzywny (art. 120 ust. 2 u.p.z.). Nie ma przy tym znaczenia, czy cudzoziemiec jest świadom tego, że nielegalnie wykonuje pracę, ponieważ omawiane wykroczenie może być popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie.
Należy także pamiętać, że z nielegalnym zatrudnieniem mamy do czynienia już wtedy, gdy doszło do powierzenia nielegalnego wykonywania pracy jednemu cudzoziemcowi. Jeśli dotyczy to większej liczby obcokrajowców każde powierzenie pracy będzie stanowiło odrębny czyn i odrębne wykroczenie.
Nielegalne zatrudnienie cudzoziemca – konsekwencje
Nielegalne przyjęcie do pracy cudzoziemca będzie także skutkować niemożnością uzyskania zezwoleń dla przyszłych pracowników. Wojewoda odmówi bowiem wydania zezwolenia na pracę podmiotowi, który został prawomocnie ukarany za wykroczenia określone w art. 120 ust. 3-5 u.p.z. oraz gdy pracodawca w ciągu dwóch lat od uznania za winnego popełnienia czynu, o którym mowa w art. 120 ust. 1 u.p.z., został ponownie prawomocnie ukarany za podobne wykroczenie.
Co więcej co do obcokrajowca, który nielegalnie świadczył pracę zostanie wydana decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 302 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.
Planują Państwo zatrudnienie cudzoziemca? Nasza Kancelaria reprezentuje pracodawców w postępowaniach przed organami administracyjnymi. Szczegóły w zakładce prawo imigracyjne.Zachęcamy także do kontaktu pod adresem: kancelaria@kancelariafrey.pl
