W związku z aktualną sytuacją ekonomiczną wywołaną m. in. pandemią koronawirusa i wojną na terytorium Ukrainy, ustawodawca zdecydował się na korzystną dla wykonawców nowelizację PZP w zakresie waloryzacji umów. Przepisy ustawy z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, pozwalają jednak także na dodatkowe zmiany w już zawartych umowach.
- Zmiany wprowadzane ustawą z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, wchodzą w życie w dniu 10 listopada 2022 r.
- Obecnie waloryzowane powinny być wszystkie umowy o zamówienie publiczne zawierane na okres przekraczający 6 miesięcy (w tym także umowy na dostawy)
- Ustawodawca wprowadził także możliwość wprowadzenia zmian w zakresie podwyższenia wynagrodzenia wykonawcy w już zawartych umowach
Nowelizacja PZP – listopad 2022 r.
Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, wprowadza zmiany w zakresie obowiązku wprowadzenia do umów postanowień dotyczących waloryzacji w umowach na roboty budowlane, dostawy lub usługi zawierane na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Jednocześnie przedmiotowy akt prawny dopuszcza możliwość zmiany umów już zawartych.
Przepisy wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ww. ustawy, tj. w dniu 10 listopada 2022 r.
Jak wynika z przepisów przejściowych, do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosuje się przepisy ustawy PZP w brzmieniu dotychczasowym.
Co zmienia nowelizacja PZP?
Zmianie ulegnie przede wszystkim art. 439 ust. 1 p.z.p. Dotychczas przedmiotowy przepis przewidywał waloryzację jedynie umów na roboty budowlane lub usługi zawarte na dłużej niż 12 miesięcy. Obecnie, każda umowa zawierana na podstawie PZP (w tym także na dostawy) będzie musiała zawierać klauzulę waloryzacyjną, jeśli jest zawierana na okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Odpowiedniej nowelizacji ulega także art. 439 ust. 5 p.z.p. Po nowelizacji, wykonawca, którego wynagrodzenie zostało zmienione zgodnie z art. 439 ust. 1–3 p.z.p., zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, z którym zawarł umowę, w zakresie odpowiadającym zmianom cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy, jeżeli przedmiotem umowy są roboty budowlane, dostawy lub usługi, a okres obowiązywania tej umowy przekracza 6 miesięcy.
Z kolei zgodnie ze zmienionym art. 455 ust. 1 pkt 4 p.z.p., dopuszczalna jest zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia jeżeli konieczność zmiany umowy, w tym w szczególności zmiany wysokości ceny, spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.
Możliwość waloryzacji umowy zawartej przed nowelizacją PZP
Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy zmieniającej, w związku z istotną zmianą cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia publicznego, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, dopuszczalna jest zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego, zawartej przed dniem wejścia w życie tej ustawy i będącej w toku w tym dniu, bez przeprowadzania nowego postępowania o udzielenie zamówienia, która polega na:
- zmianie wysokości wynagrodzenia wykonawcy,
- dodaniu postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy – w przypadku umów, które nie zawierają takich postanowień,
- zmianie postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy, w szczególności w zakresie maksymalnej wartości zmiany tego wynagrodzenia – w przypadku umów, które zawierają takie postanowienia,
- zmianie postanowień umowy dotyczących jej wykonania, w szczególności dotyczących:
- zakresu świadczenia wykonawcy, z czym może wiązać się odpowiadająca jej zmiana wynagrodzenia wykonawcy lub sposobu rozliczenia tego wynagrodzenia,
- terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenia wykonywania umowy lub jej części,
- sposobu wykonywania umowy
o ile wzrost wynagrodzenia wykonawcy spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.
W przypadku, gdy zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego dotyczy zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy, o której mowa powyżej, strony ponoszą zwiększony koszt wykonania zamówienia publicznego w uzgodnionych częściach.
Sposób zmiany wynagrodzenia może być ustalony z użyciem odesłania do wskaźnika zmiany ceny materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Waloryzacja umowy a wynagrodzenie podwykonawcy
Wykonawca, którego wynagrodzenie zostało zmienione w powyższym trybie, zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, z którym zawarł umowę o podwykonawstwo, w zakresie odpowiadającym zmianom cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy. Powyższy mechanizm stosuje się do umów o podwykonawstwo zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i będących w toku w dniu zmiany wynagrodzenia wykonawcy.
W przypadku dokonania zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego, o której mowa w art. 48 ust. 1 pkt 4, jeżeli zmiana ta obejmuje część zamówienia publicznego powierzoną do wykonania podwykonawcy, wykonawca i podwykonawca uzgadniają odpowiednią zmianę łączącej ich umowy o podwykonawstwo, w sposób zapewniający, że warunki wykonania tej umowy przez podwykonawcę nie będą mniej korzystne dla podwykonawcy niż warunki wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego zmienionej zgodnie przedmiotowym przepisem.
Ww. zasady mają zastosowanie także do umowy o podwykonawstwo zawartej między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą.
Potrzebują Państwo pomocy w sprawach związanych z wykonywaniem umowy o zamówienie publiczne? Nasza Kancelaria sporządza opinie i pisma oraz reprezentuje wykonawców i zamawiających przed sądami. Zachęcamy do kontaktu pod adresem: kancelaria@kancelariafrey.pl
