Wiele zamówień publicznych jest realizowanych przy udziale podwykonawców. W związku z tym w Prawie zamówień publicznych przewidziane zostały mechanizmy mające chronić interesy także tych ostatnich. Nowe PZP przewiduje m. in. obligatoryjną waloryzację wynagrodzenia umownego podwykonawcy w określonych przypadkach. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy krok po kroku, jak podwykonawcy mogą ubiegać się o waloryzację swojego wynagrodzenia.
- Ustawodawca zobowiązuje wykonawców zamówień publicznych do waloryzacji wynagrodzeń podwykonawców w przypadku, gdy zamawiający podwyższają wynagrodzenia samych wykonawców
- Dotyczy to umów, których przedmiotem są przedmiotem roboty budowlane, dostawy lub usługi zawartych na okres przekraczający 6 miesięcy
- Za brak waloryzacji wynagrodzenia podwykonawcy wykonawca może zapłacić karę umowną, o której mowa w art. 436 pkt 4 lit. a) PZP
Waloryzacja wynagrodzenia wykonawcy zgodnie z Prawem zamówień publicznych
W aktualnej ustawie Prawo zamówień publicznych, art. 439 ust. 1 wprowadza obligatoryjną waloryzację umów, których przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi, zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
Powyższe przepisy zostały zmodyfikowane w związku z nowelizacją PZP, która weszła w życie w listopadzie 2022 r. O szczegółach dotyczących zmian przeczytają Państwo w tym wpisie.
W konsekwencji, zgodnie z art. 439 ust. 5 PZP wykonawca, którego wynagrodzenie zostało zwaloryzowane w sposób wskazany powyżej, zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy. Powinien to zrobić w zakresie odpowiadającym zmianom cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- przedmiotem umowy podwykonawczej są roboty budowlane, dostawy lub usługi
- okres obowiązywania umowy przekracza 6 miesięcy.
Jak dowiedzieć się, czy wykonawca wystąpił o waloryzację wynagrodzenia?
Stosunki między wykonawcami a podwykonawcami nie zawsze układają się poprawnie, w związku z czym podwykonawca może nie wiedzieć, że wykonawca zawarł aneks w przedmiocie podwyższenia wynagrodzenia umownego.
W tej sytuacji warto w pierwszej kolejności zwrócić się do wykonawcy z wnioskiem o udzielenie informacji, czy wykonawca uzyskał zmianę wynagrodzenia albo czy wystąpił z takim wnioskiem do zamawiającego.
Jeśli podwykonawca nie uzyska odpowiedzi od wykonawcy, może zwrócić się do zamawiającego z powyższymi zapytaniami. Powinien zrobić to w trybie wniosku o udzielenie informacji publicznej.
Co robić, gdy wykonawca nie dokonuje waloryzacji wynagrodzenia?
Jeśli mimo zawartego z zamawiającym aneksu dotyczącego waloryzacji wynagrodzenia, wykonawca nie zawiera odpowiedniego aneksu z podwykonawcą, podwykonawca powinien zwrócić się do wykonawcy z wnioskiem o podwyższenie jego wynagrodzenia we wskazanym przez podwykonawcę terminie.
Uzasadniając wniosek należy wykazać, że nastąpiły okoliczności pozwalające na waloryzację wynagrodzenia podwykonawcy. Przede wszystkim trzeba więc wykazać, że doszło do zmiany cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy, które to koszty pokrywają się z kosztami, które stanowiły podstawę zawarcia aneksu przez wykonawcę i zamawiającego. Nakaz waloryzacji wynagrodzenia podwykonawcy dotyczy bowiem wyłącznie tych materiałów lub kosztów, które stanowiły podstawę waloryzacji dokonywanej na rzecz wykonawcy.
W niektórych przypadkach konieczne może okazać powołanie się na sankcję wynikającą z art. 436 pkt 4 lit. a) PZP. Zgodnie z tym przepisem zamawiający ma obowiązek przewidzieć w umowie karę umowną w przypadku braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom z tytułu zmiany wysokości wynagrodzenia, o której mowa w art. 439 ust. 5 PZP. Jeżeli zatem wykonawca będzie uchylał się od obowiązku waloryzacji będzie można o tym fakcie zawiadomić zamawiającego.
Gdy PZP nie znajduje zastosowania
Niezależnie od waloryzacji przewidzianej przez PZP, podwykonawca może ubiegać się o waloryzację na zasadach ogólnych wynikających z Kodeksu cywilnego. Zachęcamy do lektury naszego wpisu, w którym szczegółowo omawiamy możliwości podwyższenia wynagrodzenia umownego na zasadach wynikających z art. 357 (1) k.c. (tzw. klauzula rebus sic stantibus) lub art. 632 § 2 k.c. (podwyższenie wynagrodzenia ryczałtowego). Wskazane instytucje mogą znaleźć zastosowanie w sytuacji umów zawartych na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy lub gdy podwykonawca będzie chciał ubiegać się o waloryzację wyższą, niż wynikająca z przepisów PZP.
Potrzebują Państwo pomocy w sprawach związanych z realizacją zamówienia publicznego? Nasza Kancelaria doradza zamawiającym i wykonawcom. Szczegóły w zakładce prawo zamówień publicznych. Zachęcamy także do kontaktu pod adresem: kancelaria@kancelariafrey.pl
