Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych wprowadza jedną, ale dość znaczącą zmianę w ustawie Prawo przedsiębiorców. W dzisiejszym wpisie przybliżamy nie tylko zmiany obowiązujące od 1 lipca 2023 roku, ale również samą formę aktywności gospodarczej jaką jest działalność nieewidencjonowana.
- Działalność nieewidencjonowana (lub tzw. działalność nierejestrowana) jest swego rodzaju możliwością przetestowania prowadzenia biznesu dla osób, które dopiero planują rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej
- Jest to forma działalności kierowana również do osób, które chcą dorobić do swojej pensji
- Zmiana, która weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2023 r., miała na celu umożliwienie większej ilości osób prowadzenia legalnie dodatkowej działalności
Czym jest działalność nieewidencjonowana?
Działalność nieewidencjonowana to swego rodzaju nowość w polskim systemie prawnym wprowadzona poprzez tzw. Konstytucję dla biznesu, a dokładnie poprzez Ustawę prawo przedsiębiorców w 2018 r. Działalność ta nie jest wbrew pozorom rodzajem działalności gospodarczej, a całkiem osobnym rodzajem działalności. Dodatkowo, osoba, która podejmuje tego rodzaju działalność nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu Ustawy prawo przedsiębiorców, co równa się wielu idącym za tym ustępstwom, o których wspominamy w dalszej części wpisu.
Od początku lipca nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (działalność nieewidencjonowana). Jest to niewątpliwy ukłon w stronę osób wykonujących działalność nierejestrowaną, nie tylko ze względu na wzrost minimalnego wynagrodzenia z 3 490 zł do 3 600 zł, ale również z tego powodu, że do końca czerwca przychód nie mógł przekraczać 50% tej kwoty. Oznacza to, że aktualnie w ramach działalności nieewidencjonowanej osiągnięty przychód nie może przekroczyć 2 700 zł. Od stycznia 2024 roku najprawdopodobniej będzie to próg 3 185,50 zł, a od lipca przyszłego roku nawet 3 225 zł.
Jednak wymóg przychodu niższego bądź równego 75% minimalnego wynagrodzenie nie jest jedynym warunkiem, który został postawiony przez ustawodawcę osobom chcącym prowadzić działalność nieewidencjonowaną – za przedsiębiorcę nie będzie uznana wyłącznie ta osoba, która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcą nie będzie jedynie osoba, która (po pierwsze) nie prowadziła w okresie ostatnich 5 lat rejestrowanej działalności gospodarczej oraz (po drugie), której przychód nie przekroczył omówionego powyżej progu.
„A co jeśli mój przychód przekroczy 75% minimalnego wynagrodzenia?”
Ustawodawca zabezpieczył się również na taką ewentualność. Jeśli nasz przychód w danym miesiącu przekroczył ustawowy próg o chociażby 1 grosz, to automatycznie prowadzona przez nas działalność nieewidencjonowana staję się działalnością gospodarczą, a my stajemy się przedsiębiorcami. Jednak to nie wszystko – ponadto, ustawa nakłada na nas obowiązek zarejestrowania takiej działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Na dokonanie rejestracji mamy 7 dni od chwili, w której staliśmy się przedsiębiorcami, a nasza działalność przekształciła się w działalność gospodarczą, czyli od momentu, w którym nasz przychód przekroczył próg 75% minimalnego wynagrodzenia.
Na podkreślenie zasługuje również fakt, że na gruncie ustawy Prawo przedsiębiorców przychód jest definiowany podobnie jak w prawie podatkowym, co oznacza, że przez przychód należny rozumie się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. W praktyce oznacza to, że dniem w którym nasza działalność staje się działalnością gospodarczą jest dzień, w którym wystawimy rachunek, powodujący przekroczenie progu, a nie dzień, w którym otrzymamy daną należność z tytułu tego rachunku. Warto o tym pamiętać, ponieważ gdy w wypadku kontroli organ kontrolny odkryje brak naszego wniosku o zarejestrowanie działalności, może on na nas nałożyć karę, co narazi nas na niepotrzebne koszty.
Czy każdy rodzaj działalności może być traktowany jako działalność nieewidencjonowana?
Niestety nie. Ustawodawca zabezpiecza się i stawia obowiązek rejestracji działalności, na której wykonywanie potrzebna jest koncesja, zezwolenie lub wpis do rejestru działalności regulowanej. Z tego powodu działalność nieewidencjonowaną nie może być np. działalność polegająca na ochronie osób i mienia, sprzedaży alkoholu, organizacji imprez turystycznych, usługi detektywistyczne, czy zbieranie odpadów.
Prawo przedsiębiorców wymienia dodatkowo jeszcze dwie inne działalności, które nie mogą stanowić przedmiotu działalności nieregulowanej a są nimi pośrednictwo ubezpieczeniowe, w tym wykonywanie czynności agencyjnych oraz usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Jakie korzyści wynikają z prowadzenia działalności nierejestrowanej?
Osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną nie musi zgłaszać jej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), ale również do urzędu skarbowego oraz Centralnego Urzędu Statystycznego (GUS), co jest równoznaczne z tym, że nie jest potrzebny nam Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) i numer REGON.
Oprócz tego nie ciąży na nas obowiązek płacenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani ubezpieczenia zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej. Nie musimy również płacić comiesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek, a co chyba najważniejsze również podatku VAT (ponieważ nasz roczny przychód z działalności nierejestrowej nie przekroczy 200 tys. zł). Ogromnym plusem jest również niewątpliwie fakt, że prowadząc taką drobną działalność nie jesteśmy zobligowani do prowadzenia skomplikowanej i bardzo szczegółowej księgowości – wystarczy, jeśli będziemy prowadzić mocno uproszczoną ewidencję sprzedaży.
Oprócz wielu ułatwień, prowadzenie opisywanej działalności łączy się z pewnymi obowiązkami, takimi jak prowadzenie wspomnianej już uproszczonej ewidencji sprzedaży, wystawianie faktur lub rachunków na żądanie kupującego czy rozliczanie przychodów z działalności nierejestrowej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej. Niezależnie od wszystkiego, musimy również pamiętać o tym, że prowadzenie działalności nie zwalnia nas z przestrzegania praw konsumentów.
Potrzebują Państwo pomocy w sprawach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej? Nasza Kancelaria pomaga przedsiębiorcom w bieżących sprawach. Szczegóły w zakładce prawo gospodarcze. Zachęcamy także do kontaktu pod adresem: kancelaria@kancelariafrey.pl
