Chociaż tzw. Dyrektywa SUP została zaimplementowana w Polsce już kilka miesięcy temu, nie wszyscy przedsiębiorcy są świadomi swoich obowiązków. W dzisiejszym wpisie przedstawiamy podsumowanie nowych zadań przedsiębiorcy związanych z opakowaniami, które weszły w życie od 1 stycznia 2024 r.
- Dyrektywa SUP została zaimplementowana ustawą z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw
- Najważniejszym nowym obowiązkiem niektórych przedsiębiorców jest obowiązujący od 1 stycznia 2024 r. nakaz pobierania od konsumentów opłaty od opakowań z tworzyw sztucznych
- Oprócz tego przedsiębiorcy zobowiązani są do większej sprawozdawczości związanej z wprowadzanymi do obrotu opakowaniami
Dyrektywa SUP w Polsce
Dyrektywa SUP (skrót od angielskiej nazwy dyrektywy, czyli „single use products”), czyli dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko została zaimplementowana obowiązującą od 24 maja 2023 r. ustawą z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw.
Opłata od opakowań z tworzyw sztucznych – kogo dotyczy?
Dyrektywa SUP nakłada nowe obowiązki przede wszystkim na przedsiębiorców z branży gastronomicznej. Od dnia 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy są zobowiązani do pobierania od klientów opłaty od opakowań na produkty sprzedawane na wynos. Zatem to na właścicielu lokalu gastronomicznego będzie ciążył obowiązek „ściągnięcia” przedmiotowej opłaty od klienta, ale to klient jest zobowiązany do jej zapłaty.
W przypadku opakowań z tworzyw sztucznych stawki opłaty za plastikowe opakowania kształtują się następująco:
– 0,20 zł – w przypadku kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek,
– 0,25 zł – w przypadku pojemników na żywność.
Opłata od opakowań a obowiązki podatkowe
Mimo, że Dyrektywa SUP została zaimplementowana jeszcze w 2023 r., dotychczas nie zostały wydane jednoznaczne regulacje dot. opłaty w kontekście VAT, jednak zgodnie z przeważającym poglądem, potwierdzonym przez Ministerstwo Finansów, opłata stanowi element wynagrodzenia za dostarczony towar, a zatem będzie zwiększać podstawę opodatkowania VAT. Tym samym opłata powinna zostać wliczona w cenę sprzedawanego produktu, a stawka VAT powinna odpowiadać stawce przewidzianej dla tego produktu.
Z uwagi na obowiązek rzetelnego informowania konsumenta o cenie produktu, rekomenduje się wyszczególnienie informacji o koszcie opakowania na paragonie.
Z kolei na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz prawnych opłatę należy zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej oraz kosztów uzyskania tego przychodu. Przedsiębiorca pobiera zatem opłatę w wysokości ustawowej od konsumenta, a następnie wpłaca ją w wyznaczonym terminie na konto marszałka województwa. Oznacza to, że opłata od opakowań pobierana od konsumenta powinna być zaliczona do przychodów już w momencie jej pobrania, czyli w momencie dostawy żywności na wynos w opakowaniu z tworzywa sztucznego.
Należy jednak pamiętać, że koszt uzyskania tego przychodu nie będzie zaliczany w tym samym okresie rozliczeniowym, co przychód. Opłata od plastikowych opakowań powinna być wpłacona przez przedsiębiorcę do budżetu państwa w terminie do 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, którego opłata dotyczy. Powyższe prowadzi do wniosku, że właściwym terminem do uznania opłaty za plastik za koszt podatkowy będzie moment wpłacania przedmiotowej opłaty na rachunek bankowy marszałka województwa.
Baza danych o odpadach (BDO) i dodatkowa sprawozdawczość
Dyrektywa SUP to jednak nie tylko powyższe kwestie związane z tzw. opłatą od plastiku, ale także dodatkowe obowiązki sprawozdawcze. W związku z tym należy uaktualnić wpis w BDO (wiąże się to z uiszczeniem opłaty). Dodatkowo powstał także obowiązek złożenia sprawozdania liczby i masy nabytych i wydanych opakowań za rok 2023, w celach ewidencyjnych. Pierwsze elektroniczne sprawozdanie za okres od 24 maja do 31 grudnia 2023 roku należy złożyć w terminie do 15 marca 2024 r. za pośrednictwem systemu BDO.
Dodatkowo od 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu niektóre produkty plastikowe jednorazowe objęte ROP (rozszerzoną odpowiedzialnością producenta) ponoszą opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Opłaty te należy wnosić na specjalny rachunek marszałka województwa. Opłatę za 2024 r. należy wnieść w roku następnym.
Opłaty te będą obejmować m.in. pojemniki na żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia, zazwyczaj spożywaną bezpośrednio z pojemnika i gotową do spożycia bez dalszej obróbki, w tym na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność. Stawka w tym przypadku wynosi 0,10 zł za 1 kg wprowadzonych do obrotu pojemników.
Jednocześnie od dnia 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy nie mogą wprowadzać do obrotu: słomek, sztućców, kubków i pojemników na żywność/napoje/kubków na napoje z polistyrenu ekspandowanego. Dopuszczalna jest sprzedaż ww. produktów objętych zakazem aż do wyczerpania zapasów, jeśli zostały one wprowadzone do obrotu przed 24 maja 2023 r.
Dyrektywa SUP – nowe obowiązki przedsiębiorcy
Podsumowując, Dyrektywa SUP i ustawy ją implementujące wprowadzają poniższe obowiązki dla przedsiębiorców:
- przekazywanie opłaty uiszczonej przez klientów do marszałka województwa (za rok 2024 do 15 marca 2025 r.),
- zaktualizowanie już posiadanego wpisu w BDO (jeżeli jest wymagane)
- prowadzenie ewidencji liczby nabytych i wydanych klientom produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,
- prowadzenie ewidencji odpowiednio masy i liczby wprowadzonych do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (ten obowiązek ciąży na przedsiębiorcach od dnia rejestracji w BDO),
- ww. ewidencje będą niezbędne do złożenia sprawozdania w BDO za 2023 rok (do 15 marca 2024 r.),
- zakończenie wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objętych zakazem wprowadzania, m.in.: słomek, sztućców, kubków i pojemników na żywność/napoje/kubków na napoje z polistyrenu ekspandowanego,
- oznakowywanie (jeśli nie są oznakowane) niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, m.in. kubków na napoje,
- obowiązek wniesienia opłaty wynikającej z finansowania kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju, które zostały wprowadzone do obrotu.
Potrzebują Państwo pomocy w sprawach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej? Nasza Kancelaria pomaga przedsiębiorcom w bieżących sprawach. Szczegóły w zakładce prawo gospodarcze. Zachęcamy także do kontaktu pod adresem: kancelaria@kancelariafrey.pl
