Tzw. Dyrektywa Omnibus, to kolejny unijny akt prawny mający lepiej chronić interesy konsumentów. W Polsce implementuje ją ustawa o zmianie ustawy o prawach konsumenta i niektórych innych ustaw. Dla przedsiębiorców z branży e-commerce oznacza to konieczność modyfikacji niektórych dotychczasowych praktyk. Jakie zmiany wkrótce wejdą w życie?
- Celem ochrony praw konsumentów unijne przepisy zobowiązują do wprowadzenia dodatkowych obowiązków i zakazów dotyczących przedsiębiorców
- W związku z tym, zmienione zostaną liczne przepisy ustaw takich jak: ustawa o prawach konsumenta, ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, czy ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług, mające bezpośredni wpływ na działalność biznesów online
- Przedsiębiorcy, a szczególnie ci którzy działają w branży e-commerce, będą zatem musieli dostosować swoje dotychczasowe działania marketingowe i dokumenty do nowych przepisów
Nowelizacje ustaw w związku z implementacją Dyrektywy Omnibus
Obecnie trwa proces legislacyjny dotyczący uchwalonej przez Sejm w dniu 27 października 2022 r. ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw. To właśnie ta ustawa zaimplementuje Dyrektywę Omnibus do polskiego porządku prawnego. Zgodnie z zapowiedziami, nowelizacja przepisów ma wejść w życie w ciągu 14 dni od ogłoszenia ustawy, jednak prace nad tym aktem prawnym jeszcze nie zostały zakończone. Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany, które przewiduje projekt ustawy.
Warto także wskazać, że uchwalona została ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe, która implementuje tzw. Dyrektywę Towarową oraz Dyrektywę Cyfrową. Również te dyrektywy będą miały wpływ na działalność przedsiębiorców internetowych. Ten akt prawny wejdzie w życie w dniu 1 stycznia 2023 r.
Co dokładnie zmienia Dyrektywa Omnibus?
Najwięcej zmian ustawodawca wprowadza w ustawie o prawach konsumenta. Między innymi dodane zostają nowe definicje legalne dla pojęć takich jak: dane osobowe, internetowa platforma handlowa oraz dostawca internetowej platformy handlowej. Rozszerzona zostaje także definicja umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa – do takich umów zaliczane będą również umowy zawierane podczas pokazu zorganizowanego przez przedsiębiorcę, w którego trakcie ma miejsce promocja, składanie ofert sprzedaży lub sprzedaż towarów lub usług.
Ponadto, zmieniony zostanie zakres stosowania ustawy o prawach konsumenta. Dotychczas ustawa nie znajdowała zastosowania do umów dotyczących usług zdrowotnych. Po wejściu w życie nowelizacji obowiązkowe będzie jednak stosowanie do nich niektórych przepisów ustawy dotyczących zawierania umów poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość.
Nowelizacja wprowadza nowe ograniczenie dotyczące umowy o usługi finansowe. Od 1 stycznia 2023 r. umowa taka nie będzie mogła zostać zawarta podczas pokazu lub wycieczki.
Jakie nowe obowiązki wprowadza Dyrektywa Omnibus?
Przedsiębiorcy zawierający umowy z konsumentami, oprócz dotychczasowych informacji przekazywanych klientom przed ich zawarciem, będą musieli także dodać informacje na temat:
- przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za zgodność świadczenia z umową
- funkcjonalności towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych lub usług cyfrowych oraz mających zastosowanie technicznych środkach ich ochrony
- mających znaczenie kompatybilności i interoperacyjności towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych lub usług cyfrowych.
Powyższe dotyczy jedynie umów innych niż zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość.
Nowe obowiązki przedsiębiorców dotyczące umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość
Natomiast przy umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, przedsiębiorcy będą musieli przekazać dodatkowe informacje dotyczące:
- środka komunikacji online, który spełnia wymogi trwałego nośnika oraz umożliwia szybkie i efektywne kontaktowanie się konsumenta z przedsiębiorcą
- indywidualnego dostosowania ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji
- przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za zgodność świadczenia z umową
- funkcjonalności towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych lub usług cyfrowych oraz mających zastosowanie technicznych środkach ich ochrony
- mających znaczenie kompatybilności i interoperacyjności towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych lub usług cyfrowych.
Ponadto, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość, dostawca internetowej platformy handlowej ma obowiązek poinformować konsumenta, w sposób jasny i zrozumiały o:
- ogólnych informacjach dotyczących parametrów decydujących o plasowaniu ofert przedstawionych konsumentowi w wyniku wyszukiwania
- tym, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe na internetowej platformie handlowej jest przedsiębiorcą
- niestosowaniu przepisów dotyczących konsumentów do umowy zawieranej na internetowej platformie handlowej, jeżeli stroną tej umowy nie jest przedsiębiorca
- podziale obowiązków związanych z umową, która jest zawierana przez konsumenta na internetowej platformie handlowej, pomiędzy osobę trzecią oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe a dostawcę internetowej platformy handlowej.
Co więcej, jeśli konsument będzie żądał wykonania usługi przed upływem terminu do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, przedsiębiorca musi odebrać od klienta stosowne oświadczenie na trwałym nośniku, z którego będzie wynikać, że klient przyjął do wiadomości informację o utracie prawa do odstąpienia od umowy z chwilą jej pełnego wykonania przez przedsiębiorcę.
Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy
Ustawodawca obok dotychczasowego 14-dniowego terminu na odstąpienie do umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość wprowadził dodatkowy 30-dniowy termin. Dotyczy on umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania konsumenta albo wycieczki.
Co istotne, przedsiębiorca nie może przyjąć płatności przed upływem powyższych terminów, w przypadku zawarcia umowy podczas wycieczki albo nieumówionej wizyty przedsiębiorcy albo pokazu. Przyjęcie płatności z naruszeniem ww. przepisów będzie traktowane jako wykroczenie i podlegało odpowiedzialności karnej.
Ograniczenie prawa do odstąpienia od umowy
Zmianie ulegnie także art. 38 ustawy o prawach konsumenta, przewidujący ustawowe ograniczenia prawa do odstąpienia od umowy.
Zakaz odstąpienia będzie obejmował dodatkowo umowy o:
- świadczenie usług, za które konsument jest zobowiązany do zapłaty ceny, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną i uprzednią zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy, i przyjął to do wiadomości (w dotychczasowym stanie prawnym przedsiębiorca nie musiał wykazywać tego faktu)
- dostarczanie treści cyfrowych niedostarczanych na nośniku materialnym, za które konsument jest zobowiązany do zapłaty ceny, jeżeli przedsiębiorca rozpoczął świadczenie za wyraźną i uprzednią zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy, i przyjął to do wiadomości, a przedsiębiorca przekazał konsumentowi potwierdzenie zawarcia umowy
- świadczenie usług, za które konsument jest zobowiązany do zapłaty ceny w przypadku których konsument wyraźnie zażądał od przedsiębiorcy, aby przyjechał do niego w celu dokonania naprawy, a usługa została już w pełni wykonana za wyraźną i uprzednią zgodą konsumenta.
Obowiązek przekazywania istotnych informacji
Nowelizacja obejmuje także ustawę o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Zgodnie ze zmienionym art. 6 ww. ustawy od teraz, za informacje istotne, do których przekazania zobowiązany jest przedsiębiorca, uznaje się też:
- uzgodnienia dotyczące sposobu płatności, dostawy lub wykonania produktu
- informacje o tym, czy osoba trzecia oferująca produkty na internetowej platformie handlowej jest przedsiębiorcą
- informacje o tym, czy i w jaki sposób przedsiębiorca zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli
- ogólne informacje udostępniane w specjalnej części interfejsu internetowego dostępnej w sposób bezpośredni i łatwy ze strony, na której prezentowane są wyniki wyszukiwania dotyczące głównych parametrów decydujących o plasowaniu produktów przedstawianych konsumentowi w wyniku wyszukiwania oraz względne znaczenie tych parametrów w porównaniu z innymi parametrami.
Rozszerzony zostaje także katalog nieuczciwych praktyk rynkowych m.in. o podawanie wyników wyszukiwania bez wyraźnego ujawnienia płatnej reklamy, czy twierdzenie przez przedsiębiorcę, że opinie zostały zamieszczone przez konsumentów, którzy używali danego produktu, mimo że przedsiębiorca ten nie podjął uzasadnionych kroków, aby sprawdzić, czy opinie te pochodzą od tych konsumentów.
Informowanie o obniżce ceny produktu
Zmiany nie ominą także ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług. Od teraz, przedsiębiorcy w każdym przypadku informowania o obniżeniu ceny towaru lub usługi obok informacji o obniżonej cenie będą musieli podać również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Dotyczy to również reklam.
Potrzebują Państwo pomocy w przygotowaniu dokumentów dla sklepu internetowego? Nasza Kancelaria opiniuje i sporządza regulaminy i inne dokumenty przydatne dla branży e-commerce. Szczegóły w zakładce prawo gospodarcze. Zachęcamy także do kontaktu pod adresem kancelaria@kancelariafrey.pl
