Skuteczne wniesienie skargi inicjuje postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy jak przebiega postępowanie przed ETPC.
- Postępowanie przed ETPC polega na wymianie pism procesowych pomiędzy stronami, w rzadkich przypadkach wyznaczana jest rozprawa
- O ile strona może samodzielnie wnieść skargę, o tyle w postępowaniu musi zastępować ją adwokat lub radca prawny
- Postępowanie toczy się wyłącznie w jednym z urzędowych języków Trybunału w Strasburgu: francuskim lub angielskim
Postępowanie przed ETPC – informacje ogólne
Postępowanie przed ETPC ma co do zasady charakter pisemny, zatem wszystkie wnioski i oświadczenia stron muszą być zawarte w pismach procesowych. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach zarządzana jest rozprawa, najczęściej zatem strona nie musi osobiście jechać do Strasburga.
Postępowanie przed ETPC toczy się w jednym z oficjalnych języków Trybunału: francuskim lub angielskim. O ile skargę wnioskodawca może wnieść samodzielnie, o tyle na etapie postępowania przed Trybunałem, z uwagi na wagę i sformalizowany charakter postępowania, musi on być zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika: radcę prawnego lub adwokata.
Zachęcamy do lektury pozostałych wpisów przybliżających tematykę skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu i postępowania przed tym organem:
Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Jakie sprawy rozstrzyga Europejski Trybunał Praw Człowieka?
Słuszne zadośćuczynienie w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka
Wymiana pism procesowych w postępowaniu przed ETPC
Po uznaniu, że skarga spełnia wymogi formalne Trybunał zarządza wymianę pism procesowych pomiędzy rządem kraju, który w ocenie skarżącego dopuścił się naruszenia a skarżącym. Postępowanie przed ETPC na tym etapie ma już miejsce wyłącznie w jednym z języków urzędowych Trybunału. W pierwszej kolejności rząd przedstawia swoje stanowisko do wniesionej skargi. Następnie skarżącemu przysługuje prawo do odniesienia się do uwag rządu i zgłoszenia uzasadnionych roszczeń dotyczących poniesionej szkody lub krzywdy. Na koniec rząd otrzymuje możliwość złożenia dalszych uwag.
Wszelkie pisma należy składać wyłącznie na pisemne polecenie Trybunału i w terminach wyznaczonych przez ten organ.
Wszystkie pisma procesowe składa się i doręcza za pośrednictwem systemu eComms dostępnego wyłącznie dla profesjonalnych pełnomocników pod tym linkiem.
Postępowanie przed ETPC a udział podmiotów trzecich
Skarżący i rząd państwa, którego działania są przedmiotem oceny Trybunału, to nie jedyne strony biorące udział w postępowaniu przed ETPC. Na każdym etapie postępowania w charakterze interwenienta mogą zgłosić swój udział w sprawie organy krajowe lub inne organizacje zainteresowane rozstrzygnięciem dotyczącym skargi. Do udziału w postępowaniu mogą zatem zostać dopuszczone także m.in. organizacje pożytku publicznego, stowarzyszenia, czy fundacje zajmujące się prawami człowieka.
O dopuszczeniu danego podmiotu do udziału w sprawie decyduje Trybunał, wyznaczając przy tym termin do wniesienia pisemnego stanowiska. Trybunał ma jednak prawo odmówić takim podmiotom udziału w postępowaniu. Takie postanowienie ETPC pozostaje niezaskarżalne.
Rozstrzygnięcia w postępowaniu przed ETPC
W pierwszej kolejności Europejski Trybunał Praw Człowieka będzie rozstrzygać kwestię dopuszczalności samej skargi. Jeżeli uzna, że skarga jest niedopuszczalna, wyda odpowiednie postanowienie, które jednocześnie zakończy postępowanie w sprawie.
Jeśli natomiast skarga jest dopuszczalna Trybunał wydaje merytoryczne orzeczenie, w którym ocenia, czy doszło do naruszenia postanowień Konwencji. Jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów Konwencji Trybunał dodatkowo rozstrzyga o kwocie słusznego zadośćuczynienia należnego skarżącemu, obowiązku naprawienia szkody oraz innych konsekwencjach w stosunku do danego państwa.
Zaskarżanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Od orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przysługuje środek odwoławczy w postaci wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek ten jest rozpatrywany przez Wielką Izbę Trybunału. Należy go złożyć w ciągu trzech miesięcy od wydania orzeczenia przez Trybunał. Od orzeczenia Wielkiej Izby nie przysługuje już żaden dalszy środek zaskarżenia.
Wykonalność orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Orzeczenia ETPC stają się wykonywalne, jeśli od wyroku nie został w terminie wniesiony wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub gdy Wielka Izba wydała ostateczny wyrok stwierdzający naruszenie Konwencji.
Zastanawiali się Państwo nad złożeniem skargi w ETPC? Nasza kancelaria reprezentuje klientów przed Trybunałem w Strasburgu. Szczegóły w zakładce prawo europejskie. Zachęcamy także do kontaktu pod adresem: kancelaria@kancelariafrey.pl
